Η απόφαση των Πρυτάνεων

Αλλάζουν τα πάντα σε Πανεπιστήμια-ΑΝΤΙΘΕΤΗ Η ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΩΝ ΠΡΥΤΑΝΕΩΝ
Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της 67ης Συνόδου των Πρυτάνεων που συνήλθε στις 1 και 2 Ιουλίου 2011, στο Βόλο. Κατά τη διάρκεια της Συνόδου εκδόθηκε ψήφισμα – απάντηση επί των αρχών του νομοσχεδίου του οποίου επίκειται η κατάθεση. Επίσης, αποφασίστηκε η σύσταση Συντονιστικού Οργάνου για τη διαχείριση της κρίσης ενόψει της κατάθεσης του νομοσχεδίου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Το Συντονιστικό Όργανο αποτελείται από το σημερινό και το επόμενο Προεδρείο της Συνόδου των Πρυτάνεων και συγκεκριμένα από τους Πρυτάνεις των Πανεπιστημίων Θεσσαλίας, Πελοποννήσου, Κρήτης, Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Ιωαννίνων, Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών καθώς και τους Πρυτάνεις των τριών αρχαιότερων και μεγαλύτερων Πανεπιστημίων της Ελλάδας και συγκεκριμένα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Η απόφαση της Συνόδου των Πρυτάνεων

Ακολουθεί δήλωση του Πρύτανη του Α.Π.Θ., Καθηγητή Γιάννη Μυλόπουλου.

«Η πρόταση του υπουργείου Παιδείας για τη "μεταρρύθμιση" στην τριτοβάθμια εκπαίδευση:

1. Στερείται ακαδημαϊκού οράματος. Αντί δηλαδή η προτεινόμενη μεταρρύθμιση να διαθέτει ένα συνεκτικό ιστό μέτρων που να διαπνέονται από ένα όραμα για την Παιδεία, αυτή εξαντλείται σε σειρά αποσπασματικών ρυθμίσεων που στην πλειοψηφία τους αποτελούν άκριτη αντιγραφή από διεθνή.......

μοντέλα ιδιωτικών κατά βάση ιδρυμάτων, με μοναδικό σκοπό τη χειραγώγηση και την κηδεμόνευση των ΑΕΙ. Ο περιορισμός των ακαδημαϊκών ελευθεριών όμως είναι η ασφαλέστερη οδός για την υπονόμευση των ακαδημαϊκών λειτουργιών της παραγωγής και της μετάδοσης της επιστημονικής γνώσης.

2. Στερείται στρατηγικής για την εκπαίδευση, ως συγκροτημένης ακαδημαϊκής λειτουργίας για τη μετάδοση της επιστημονικής γνώσης. Η εκπαίδευση συχνά συγχέεται με την κατάρτιση, γεγονός που αποδεικνύεται από τα προτεινόμενα ταχύρρυθμα προγράμματα σπουδών.

3. Στερείται στρατηγικής για τη βασική και την εφαρμοσμένη έρευνα, με γενικόλογες και μόνο αναφορές σ' αυτήν. Δεν υπάρχει καμία αναφορά για την υποχρέωση της Πολιτείας να χρηματοδοτεί την έρευνα στα πανεπιστήμια.

4. Καταργεί το δημόσιο χαρακτήρα των πανεπιστημίων. Η θεσμοθέτηση ανεξάρτητης αρχής και η εισαγωγή προϋποθέσεων για τη χρηματοδότηση των ιδρυμάτων ακυρώνει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη υποχρέωση της Πολιτείας να χρηματοδοτεί τα δημόσια πανεπιστήμια της χώρας, με ταυτόχρονη επιβάρυνση της ελληνικής οικογένειας σε μια οικονομικά δύσκολη εποχή.

5. Καταργεί τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτοδιοίκηση των πανεπιστημίων.

α) Η μεταφορά αρμοδιοτήτων από τα αιρετά σήμερα συλλογικά όργανα σ' ένα ολιγομελές σώμα, το Διοικητικό Συμβούλιο, που κατά το ήμισυ αποτελείται από διορισμένα εξωτικά μέλη,

β) η συγκέντρωση των διοικητικών και οικονομικών αρμοδιοτήτων στο Συμβούλιο και στον διορισμένο και υποχρεωτικά εξωτικό πρόεδρό του,

γ) ο διορισμός των πανεπιστημιακών αρχών (πρύτανης, κοσμήτορες) από το ίδιο ολιγομελές σώμα και

δ) το γεγονός ότι ο ακαδημαϊκός ηγέτης των ιδρυμάτων, ο πρύτανης, δεν προέρχεται κατ΄ ανάγκη από την ίδια την αυτοδιοικούμενη κοινότητα, καταλύουν τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ. Η έννοια της οποίας σαφώς υπαγορεύει την άμεση εκλογή της διοίκησης από το ίδιο το αυτοδιοικούμενο σώμα, καθώς και την αυτονόητη υποχρέωση οι διοικητές του να προέρχονται από αυτό.

6. Καταργεί την εσωτερική δημοκρατία στα πανεπιστήμια και ακυρώνει την ισότιμη συμμετοχή των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στην εκλογή των πανεπιστημιακών αρχών και στη λήψη των αποφάσεων. Δίνεται τέλος στην άμεση εκλογή των πανεπιστημιακών αρχών (πρυτάνεις, αντιπρυτάνεις, κοσμήτορες) και ακυρώνεται ο αιρετός χαρακτήρας των συλλογικών οργάνων (Σύγκλητος, Πρυτανικό Συμβούλιο).

7. Δημιουργεί ένα αυταρχικό και ολοκληρωτικό μοντέλο διοίκησης, με την κατάργηση της άμεσης εκλογής των πανεπιστημιακών αρχών και την υιοθέτηση της πρακτικής του διορισμού τους από ένα ολιγομελές και κατά το ήμισυ διορισμένο και εξωτικό σώμα. Εγκαταλείπεται έτσι το μεγάλο στοίχημα των Ευρωπαϊκών πανεπιστημίων που είναι η εύρεση σημείου ισορροπίας μεταξύ αξιοκρατίας και δημοκρατίας.

8. Υποβαθμίζει τις σπουδές, καθώς εισάγει τη δυνατότητα για ταχύρρυθμα, τριετή προγράμματα σπουδών, χωρίς κανένα διάλογο με τα πανεπιστήμια και χωρίς καμία ακαδημαϊκή τεκμηρίωση.

9. Καθιστά τη διοίκηση των πανεπιστημίων αναποτελεσματική. Η δυαρχία (πρόεδρος - πρύτανης), με τον πρόεδρο να έχει αποφασιστικές διοικητικές και οικονομικές αρμοδιότητες τις οποίες σήμερα ασκεί ο πρύτανης, όπου εφαρμόστηκε στην Ευρώπη απέτυχε. Αλλά και η απουσία δημοκρατικής νομιμοποίησης των πανεπιστημιακών αρχών είναι σαφές ότι καθιστά προβληματική την εφαρμογή των αποφάσεών τους σε μια απαιτητική κοινότητα όπως είναι η ακαδημαϊκή.

10. Ενισχύει τη συναλλαγή, τον κομματισμό και τη διαφθορά. Ο απόλυτος έλεγχος της διοίκησης των πανεπιστημίων από ένα ολιγομελές σώμα θα ενισχύσει τη συναλλαγή και θα ενθαρρύνει τον κομματισμό και τη διαφθορά στα πανεπιστήμια. Οι παθογένειες αυτές δεν αντιμετωπίζονται με τη συρρίκνωση, αλλά αντίθετα, με τη διεύρυνση της εσωτερικής δημοκρατίας.

Είναι πραγματικά κρίμα, γιατί χάνεται μια μοναδική ευκαιρία. Αφού ήταν η πρώτη φορά που τα πανεπιστήμια είχαν εκφρασμένη άποψη υπέρ της μεταρρύθμισής τους, έχοντας μάλιστα εγκαίρως επεξεργαστεί και υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις που απαντούν στα πραγματικά προβλήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και υπηρετούν το αγαθό της Παιδείας, προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας. Οι οποίες, δυστυχώς, δεν εισακούστηκαν από το υπουργείο».