Δημιουργικές Πρωτοβουλίες, Αποχωρήσεις και Παραταξιακά Στεγανά

Διονύσης ΜινέτοςΠριν από λίγες εβδομάδες, υπογράφηκε στο Δημαρχείο Κεφαλονιάς σύμβαση με αεροπορική εταιρεία χαμηλού κόστους (Easyjet) προκειμένου να ξεκινήσουν απευθείας πτήσεις το 2012 μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Κεφαλονιάς. Επειδή το μεταφορικό κόστος αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα του επιπέδου ανάπτυξης μιας περιοχής ενώ η βελτίωση της προσιτότητας ευνοεί την περιφερειακή ανάπτυξη εξασφαλίζοντας χωρικά πλεονεκτήματα στις τοπικές οικονομίες, η προαναφερόμενη εξέλιξη αξίζει ένα σχολιασμό.

Δημιουργικές Πρωτοβουλίες

Είναι πέρα για πέρα βέβαιο ότι στην παρούσα δύσκολη οικονομική συγκυρία χρειάζονται δημιουργικές, δημόσιες ή ιδιωτικές πρωτοβουλίες που μπορούν να ανακόψουν την ύφεση και να αλλάξουν το κλίμα στην πραγματική οικονομία. Η νέα αεροπορική σύνδεση αναμένεται να........

 επηρεάσει θετικά το εξαγωγικό εμπόριο (τουριστικό προϊόν) του νησιού και κατά συνέπεια το επίπεδο παραγωγής τουριστικών υπηρεσιών, το τοπικό διαθέσιμο εισόδημα, την απασχόληση και πιθανόν τις επενδύσεις. Ιδιαίτερα σήμερα, στο ολισθηρό οικονομικό περιβάλλον της ύφεσης και της ανεργίας, κάθε επιπλέον ευρώ που εισρέει στην τοπική οικονομία, μετράει. Δεν περισσεύει τίποτε.

Άλλωστε, θα πρέπει επιτέλους να γίνουν κατανοητά τα αυτονόητα. Το τοπικό πολιτικό προσωπικό δεν απαρτίζεται από νήπια που έχουν το ακαταλόγιστο. Όλοι, συμπολίτευση και αντιπολίτευση, θα πρέπει στο τέλος της ημέρας να κριθούν για την επινοητικότητα και τη δημιουργική τους στάση στις δύσκολες αυτές στιγμές για την κοινωνία και όχι από το πόσες φορές αποχώρισαν από το Δημοτικό Συμβούλιο.

Ποια όμως είναι τα αναμενόμενα οικονομικά οφέλη από τη νέα αεροπορική σύνδεση; Πόσο θα πρέπει να αναμένουμε να μεταβληθούν τα μεγέθη της τοπικής οικονομίας;

Το Μέγεθος της Επίδρασης

Την επόμενη τουριστική σαιζόν θα εκτελεστούν συνολικά 50 περίπου δρομολόγια προς το νησί μας από το συγκεκριμένο αερομεταφορέα με αεροσκάφη 180 θέσεων. Δεχόμενοι μια πληρότητα της τάξης του 70-80% αυτό μεταφράζεται σε 7-8 χιλιάδες επισκέπτες ή 70-80 χιλιάδες διανυκτερεύσεις, υποθέτοντας 10 διανυκτερεύσεις κατά μέσο όρο ανά άτομο. Αν δεχτούμε μια μέση ημερήσια δαπάνη 80€ ανά διανυκτέρευση για διαμονή, διατροφή, μετακινήσεις, ενοικιάσεις, αγορές κλπ. καταλήγουμε σε ένα ποσό της τάξης των 6,5-7 εκατομμυρίων ευρώ επιπλέον περιφερειακό εισόδημα (έχοντας κάνει την παραδοχή ότι πρόκειται για νέους επισκέπτες στο νησί οι οποίοι δεν θα επέλεγαν τις κλασικές πτήσεις τσάρτερς).

Χωρίς αμφιβολία το ποσό είναι σημαντικό δεδομένης της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η χώρα και η τοπική οικονομία. Είναι ικανό να στηρίξει αρκετές δεκάδες θέσεις εργασίας και συνεπώς να συνεισφέρει στην στήριξη των τοπικών εισοδημάτων.

Αν όμως προχωρήσουμε λίγο ποιο βαθιά, και προσπαθήσουμε να δούμε πόσες ακριβώς θέσεις εργασίας θα στηρίξει το παραπάνω ποσό των 6,5-7 εκατομμυρίων ευρώ ή πόσο ακριβώς θα συνεισφέρει στο διαθέσιμο τοπικό εισόδημα, τότε μοιραία θα έρθουμε αντιμέτωποι με το πρόσφατο «κάκιστο» παρελθόν μας. Ένα παρελθόν που λέει ότι τα τελευταία 12 χρόνια η τοπική αυτοδιοίκηση, δηλαδή οι Καποδιστριακοί Δήμοι και η Νομαρχία, διαχειρίστηκαν πάνω από 500 εκατομμύρια ευρώ σε τοπικό επίπεδο (Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, ανταποδοτικά τέλη, δάνεια κλπ, κλπ, κλπ) για τη βελτίωση των υποδομών και την ανασυγκρότηση της τοπικής μας οικονομίας με … δυστυχώς τραγικά αποτελέσματα.

Ας μην είμαστε όμως προκατηλλειμένοι. Ας εξετάσουμε τα δεδομένα με ψυχραιμία χωρίς εμπάθεια και διάθεση φιλονικίας με κανέναν και ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε μερικά απλά ερωτήματα. Έπιασαν τόπο τελικά τα προαναφερόμενα ιλιγγιώδη ποσά; Εκ του αποτελέσματος, αποδεικνύεται ότι ήταν έμπειροι και ικανοί οι διαχειριστές των παραπάνω κονδυλίων;

Ο Περίφημος Περιφερειακός Πολλαπλασιαστής!!

Με αρκετή απλούστευση, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ο «περιφερειακός πολλαπλασιαστής» (regional multiplier) του τουριστικού κλάδου είναι ένας αριθμός της οικονομικής επιστήμης ο οποίος μας δείχνει πόσο θα μεγαλώσει το τοπικό μας εισόδημα αν, για παράδειγμα, πουλήσουμε ένα επιπλέον τουριστικό πακέτο από αυτά που ήδη πουλάμε. Μας δείχνει δηλαδή ποια θα είναι τα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στην οικονομία της Κεφαλονιάς από μια αύξηση του εξαγωγικού μας εμπορίου, του τουρισμού δηλαδή, καθώς θα χρειαστεί να «δουλέψουν» διάφοροι τοπικοί κλάδοι (οικοδομή, γεωργία, κτηνοτροφία) για να ικανοποιηθεί η επιπλέον τουριστική ζήτηση.

Αν χρησιμοποιήσουμε δεδομένα απασχόλησης, τότε ο «περιφερειακός πολλαπλασιαστής» μας δείχνει πόσες επιπλέον θέσεις εργασίας δημιουργούνται στους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας του νησιού (οικοδομή, εστίαση κλπ) όταν δημιουργηθεί μια επιπλέον θέση εργασίας στο βασικό μας τομέα, τον τουριστικό, ως αποτέλεσμα της αύξησης των πωλήσεων τουριστικών πακέτων.

Το Μέγεθος της Επίδρασης με… διορθώσεις!

Είναι γνωστό ότι για να κατασκευάσουμε το τουριστικό μας προϊόν, δηλαδή ας πούμε ένα πακέτο διακοπών 10 ημερών στην Κεφαλονιά αξίας 1.000€, είμαστε σήμερα «αναγκασμένοι» να κάνουμε αθρόες εισαγωγές. Εισάγουμε Ισπανικές μαρμέλαδες, Ιταλικό μέλι και Γερμανικό βούτυρο και λουκάνικα για το πρωινό του τουρίστα, Ασιατικά αυτοκίνητα για τις μετακινήσεις του, Ολλανδικό χοιρινό και Γαλλικό βοδινό κρέας για το μεσημεριανό του φαγητό, ντομάτες και αγγούρια από την Κυλλήνη για τη σαλάτα κλπ. Αν και δεν υπάρχουν πλήρως αξιόπιστα στοιχεία, υπολογίζεται ότι με τη δομή που έχει σήμερα η οικονομία της Κεφαλονιάς, το 65% της αξίας του τουριστικού πακέτου (δηλαδή 650€ από τα 1000€) χρησιμοποιούνται για να γίνουν οι απαραίτητες εισαγωγές προϊόντων (από άλλους Νομούς της Ελλάδας ή από το Εξωτερικό) προκειμένου να φτιαχτεί το τουριστικό πακέτο.

Χωρίς να επεκταθούμε στην ανάλυση δυσνόητων οικονομικών όρων, θα δεχτούμε απλώς ότι η οριακή ροπή προς κατανάλωση μείον την οριακή ροπή για εισαγωγές στην τοπικής μας οικονομία, ισούται με 0,25 (οι οικονομολόγοι ξέρουν). Με βάση αυτά τα νούμερα, ο περιφερειακός πολλαπλασιαστής του τουριστικού κλάδου της Κεφαλονιάς διαμορφώνεται σε 0,46 μονάδες. Τί σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι όταν πουλάμε ένα επιπλέον τουριστικό πακέτο αξίας 1.000€ η πραγματική αύξηση στο τοπικό εισόδημα είναι 460€. Που καταλήγουν τα υπόλοιπα χρήματα του τουριστικού πακέτου της Κεφαλονιάς; Κατά πάσα πιθανότητα καταλήγουν στη Ιταλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Κυλλήνη κλπ. που μας προμηθεύουν με λάδι, κρέας, βούτυρο και άλλα προϊόντα και υπηρεσίες. Επομένως, το τουριστικό πακέτο της Κεφαλονιάς στηρίζει στο μεγαλύτερο ποσοστό του θέσεις εργασίας στον αγροτικό τομέα και στους άλλους οικονομικούς τομείς της Ιταλίας, της Γερμανίας και της Ολλανδίας. Μήπως τελικά δουλεύουμε και αγχωνόμαστε για άλλους;

Στην εντελώς θεωρητική περίπτωση που το τουριστικό πακέτο της Κεφαλονιάς, αξίας 1.000€, κατασκευαζόταν χωρίς καμία εισαγωγή αλλά χρησιμοποιώντας μόνο τοπικού πόρους (κάτι το οποίο δεν γίνεται καθώς είναι ουτοπικό να πούμε ότι θα παράγουμε αυτοκίνητα, ψυγεία κλπ) τότε η τιμή του περιφερειακού πολλαπλασιαστή θα ήταν 1,33. Αυτό σημαίνει ότι από την πώληση ενός επιπλέον τουριστικού πακέτου αξίας 1.000€ το τοπικό εισόδημα θα αυξανόταν κατά 1.333€!!!, καθώς τα 1000€ δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την παραγωγή επιπλέον 333€ νέου χρήματος. Η διαφορά των 460€ από τα 1.333€ δείχνει πόσο σημαντικό είναι για μια τοπική οικονομία να μπορεί να καλύπτει με δικά της μέσα, μέρος των εισροών που χρησιμοποιεί για την παραγωγή των βασικών της εξαγωγικών προϊόντων και υπηρεσιών.

Διακοπές στην Όμορφη Γερμανία!!

Αν όμως αποφασίσουμε να κάνουμε διακοπές στη Γερμανία, θα διαπιστώσουμε ότι οι Γερμανοί στα ξενοδοχεία τους σερβίρουν κατά κύριο λόγω Γερμανικό τυρί, Γερμανικό βούτυρο και Γερμανικό κρέας, τα ψυγεία που συντηρούν τα αγροτικά τους προϊόντας είναι κατά βάση Γερμανικά και τα αυτοκίνητα που ενοικιάζουν στους τουρίστες είναι και αυτά Γερμανικά.

Τα έχουμε καταφέρει έτσι που από τις ομορφιές της Κεφαλονιάς και την ελκυστικότητα για διακοπές που παράγουν φυσικοί πόροι ανεκτίμητης αξίας όπως είναι ο Μύρτος, ο Μακρύς Γιαλός και οι άλλες παραλίες μας, ο Αίνος, τα σπήλαιά μας, το κλίμα μας και όλα τα υπόλοιπα, να ωφελούνται πολύ περισσότερο άλλοι (Γερμανοί, Ολλανδοί και γενικά όλες οι φυλές του Ισραήλ) παρά εμείς. Έχουμε την ψευδαίσθηση ότι εκμεταλλευόμαστε το Μύρτο ενώ ουσιαστικά κερδίζουν πολύ περισσότερα από το Μύρτο αυτοί για τους οποίου λέγαμε μέχρι πρόσφατα το περίφημο: «Όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες, αυτοί έτρωγαν βελανίδια». Έχει ο καιρός γυρίσματα. Δυστυχώς, σε λίγο καιρό οι οικονομικές μας δυνατότητες θα είναι τέτοιες που μόνο «βελανίδια» θα μπορούμε να αγοράζουμε.

Πώς γίνεται και οι έμπειροι και ικανοί της τοπικής μας αυτοδιοίκησης, οι οποίοι διαχειρίστηκαν μισό και πλέον δισεκατομμύριο ευρώ τα τελευταία 12 χρόνια, την εποχή των παχουλών αγελάδων, δεν πρόσεξαν τις αναχρονιστικές οικονομικές δομές του νησιού και την έλλειψη του παραμικρού δυναμισμού στην παραγωγή; Πώς γίνεται και δεν πρόσεξαν ότι από τα εκατομμύρια που υποτίθεται ότι φέρνει ο τουρισμός στο νησί, ούτε τα μισά δεν ακουμπούν στη τοπική οικονομία; Εάν το πρόσεξαν τι έκαναν για αυτό; Δυστυχώς, ξοδέψαμε τα χρήματα σε CD, εκτυπώσεις, αφίσες, φρουφρού και αρώματα. Ευτυχώς που κατασκευάστηκε και το Μπαστούνι για τα Κρουαζιερόπλοια, ένα από τα λίγα έργα με αναπτυξιακό χαρακτήρα.

Τα Πράγματα δεν είναι τόσο Άσχημα όσο Φαίνονται!! Είναι ακόμη Χειρότερα!

Τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα αν στους παραπάνω υπολογισμούς ενσωματώσουμε και την λεγόμενη «διαφυγή ζήτησης». Από τα 460€ τοπικού εισοδήματος που υπολογίσαμε ότι παράγει ένα πακέτο διακοπών αξίας 1.000€, αρκετά χρήματα φεύγουν αμέσως εκτός νησιού γιατί εμείς οι ίδιοι καταναλώνουμε εισαγόμενα προϊόντας (από άλλους Νομούς της χώρας ή από το εξωτερικό). Αν θεωρήσουμε ότι το 50% του παραγόμενου από τον τουρισμό τοπικού εισοδήματος μεταφέρεται εκτός νησιού για να προμηθευτούμε προϊόντα που καταναλώνουμε εμείς οι ίδιοι (Γερμανικές τηλεοράσεις, Γερμανικά ψυγεία, Γερμανικές Μπύρες κλπ) τότε η τιμή του περιφερειακού πολλαπλασιαστή διαμορφώνεται σε 0,175. Αυτό σημαίνει ότι από το πακέτο διακοπών αξίας 1.000€ μόνο 175€ είναι το πραγματικό τοπικό εισόδημα που μπορεί να στηρίξει τις τοπικές παραγωγικές επιχειρήσεις της Κεφαλονιάς. Περαστικά μας!!!

Αναγκαία Παρένθεση

Και ενώ η πραγματική κατάσταση της τοπικής μας οικονομίας ελάχιστα διαφέρει από τους παραπάνω θεωρητικούς υπολογισμούς, ο πολιτικός λαϊκισμός που τόσα χρόνια μας έχει καθηλώσει στην υπανάπτυξη, καλά κρατεί σε τοπικό επίπεδο! Έχουν καταντήσει πλέον ανέκδοτο οι αποχωρίσεις από το Δημοτικό Συμβούλιο καθώς η συχνότητά τους έχει εκτροχιαστεί. Δεν γίνεται να αποχωρείς συστηματικά, σχεδόν με την έναρξη του Δημοτικού Συμβουλίου, και στη συνέχεια να περνάς από το ταμείο του Δήμου και να εισπράττεις την νόμιμη αποζημίωση των 120€ που έχει οριστεί για συμμετοχή σε κάθε συνεδρίαση.

Πληρώνεσαι για να είσαι παρόν στις συνεδριάσεις και να διαχειρίζεσαι τα θέματα της τοπικής κοινωνίας. Στις αποχωρήσεις θα πρέπει λοιπόν, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι να χάνουν το δικαίωμα αποζημίωσης και τα χρήματα να μένουν στο ταμείο του Δήμου Κεφαλονιάς. Συμφωνούν οι 41 εκλεκτοί του Δημοτικού Συμβουλίου με αυτή την πρόταση; Αν συμφωνούν ας την ψηφίσουν! Θα είναι μια ανάσα για τον πιεσμένο Κεφαλλονίτη φορολογούμενο που είναι επιφορτισμένος, εκτός των άλλων, και με την κάλυψη του κόστους των συνεδριάσεων του ΔΣ.

Καθίστε κύριοι στο Δημοτικό Συμβούλιο και πείτε μας πως θα ξεπεράσουμε την σημερινή οικονομική κατάντια. Η τοπική οικονομία, τα εισοδήματα και η απασχόληση έχουν γονατίσει. Διαθέτετε ικανοποιητικές λύσεις και απαντήσεις; Διαθέτετε πρακτικές και εύκολα εφαρμόσιμες προτάσεις που θα οδηγήσουν στην εισροή νέου χρήματος στην τοπική οικονομία; Στις σημερινές συνθήκες, όλα τα άλλα είναι φούμαρα και μεταξωτές κορδέλες.

Ψάχνοντας για υπεύθυνες πολιτικές συμπεριφορές

Στη σημερινή συγκυρία χρειάζονται άμεσες και δραστικές ενέργειες που θα δώσουν ώθηση στην προβληματική τοπική μας οικονομία. Υπό την έννοια αυτή, η νέα αεροπορική σύνδεση είναι ασφαλώς μια πολύ θετική ενέργεια. Τα θετικά της αποτελέσματα θα ήταν απείρως σημαντικότερα αν στο πρόσφατο παρελθόν είχαμε φροντίσει να βελτιώσουμε τις παραγωγικές δομές του νησιού μας. Αν είχαμε φροντίσει να χωροθετήσουμε και να αναπτύξουμε κτηνοτροφικά πάρκα, περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης γεωργικών δραστηριοτήτων, βιοτεχνικές περιοχές, τουριστικές περιοχές υψηλής ποιότητας κλπ, αν είχαμε προχωρήσει σε στοιχειώδη χωροταξικό σχεδιασμό και διευθέτηση των χρήσεων γης.

Η τοπική μας οικονομία μπορεί να ωφεληθεί πολύ περισσότερο από τη βελτίωση των όρων διαχείρισης του τουριστικού της προϊόντος. Υπό την έννοια αυτή, θα πρέπει οι προσπάθειές μας να επικεντρωθούν γύρω από τουλάχιστον δύο θεματικούς άξονες. Πρώτον, το ζήτημα της βελτίωσης της προσβασιμότητας αλλά και της προβολής του νησιού και δεύτερον το ζήτημα της ανασυγκρότησης της τοπικής μας παραγωγικής βάσης.

Η Ανεξάρτητη Αγαπημένη Κεφαλονιάς θα συνεχίσει αταλάντευτα να στηρίζει και να συμμετέχει στην υλοποίηση δημιουργικών προτάσεων για την τοπική οικονομία από όπου και αν προέρχονται. Προτάσεων που βελτιώνουν το επίπεδο ποιότητας και παραγωγικότητας της τοπικής οικονομίας και καθιστούν το παραγόμενο τουριστικό μας προϊόν ανταγωνιστικότερο στις δύσκολες διαπεριφερειακές αγορές του εξωτερικού. Επιλέγουμε το συμφέρον του νησιού και όχι τη σκοπιμότητα και τα παραταξιακά στεγανά.

*Με το συνδυασμό «Ανεξάρτητη Αγαπημένη Κεφαλονιά»