ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΕΝΙΚΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

του Χρυσόστομου Μπούκα

Το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν οι φωνές διαμαρτυρίας και αγανάκτησης του Λαού στις πλατείες των πόλεων, στα καφενεία της επικράτειας, στους εργασιακούς χώρους. Δίκαια.

Έχουμε την υποχρέωση να προσεγγίσουμε πολιτικά και ψύχραιμα την βαθειά κρίση που μαστίζει πολλά κράτη, πολλές κοινωνίες, εκατομμύρια ανθρώπους του πλανήτη μας, ώστε η πρότασή μας να έχει ρεαλιστικό στόχο και να είναι εφικτή, ώστε να ξεπεραστεί η κρίση.

“Ο καπιταλισμός δημιουργεί περιοδικές κρίσεις που προέρχονται από την συσσώρευση κεφαλαίου, ώστε να καταστρέψει μέρος του κεφαλαίου προς όφελος νέων, αναδυομένων κεφαλαίων” έγραφε ο Karl Marx στο ”Κεφάλαιο” του το 1894 (τρίτος τόμος).

Αυτές οι “κρίσεις” του καπιταλισμού όχι μόνο δεν προκαλούν........

 αναθεώρηση ή κατάργηση, αλλά ενισχύουν το καπιταλιστικό σύστημα δημιουργώντας νέες αφετηρίες για μεγαλύτερη συσσώρευση κεφαλαίου σε βάρος του κοινωνικού κράτους και της ποιότητας ζωής των εργαζομένων, αφαιρώντας αγοραστική δύναμη από το Λαό, σαρώνοντας εργασιακά δικαιώματα, εξαθλιώνοντας περισσότερους ανθρώπους οδηγώντας μεγάλες μάζες στην ανέχεια και την φτώχεια.

Πριν χρόνια η συσσώρευση κεφαλαίων γίνονταν μέσα από την υπεραξία δημιουργίας προϊόντων και το μέσο συναλλαγής, δηλαδή το χρήμα είχε αντιστοίχιση με το παραγόμενο προϊόν (σιτάρι, πετρέλαιο, τεχνολογία, καφές, λιγνίτης, κ.λ.π.). Την υπεραξία του προϊόντος εκμεταλλεύονταν οι κεφαλαιοκράτες σε βάρος των εργαζομένων.

Όταν οι περίφημες ”αγορές” έφθαναν σε σημεία υπερ-εκμετάλλευσης των εργαζομένων, τότε είχαμε δυναμικές αντιδράσεις των συνδικάτων οι οποίες με τους αγώνες τους πίεζαν τις κυβερνήσεις και το κράτος παρενέβαινε με Νόμους και κανονιστικές διατάξεις, ώστε να μην φθάνουμε στην διαφαινόμενη αγριότητα και σύγκρουση κεφαλαίου και εργατικής δύναμης. Ζούσαμε δηλαδή τις ”ευτυχισμένες μέρες του καπιταλισμού του John Keynes” με την Κεϋνσιανή ρύθμιση, την αναδιανομή δηλαδή μέρους των κερδών του κεφαλαίου στις κατώτερες τάξεις, με τη μορφή κοινωνικών και άλλων παροχών, προκειμένου να αποφεύγεται η κοινωνική δυσαρέσκεια και οι αναταραχές (στα φοιτητικά μας χρόνια αυτά το ονομάζαμε ”το κόκκαλο του καπιταλισμού”), όπως την θεμελιώνει στην «Γενική Θεωρία της Απασχόλησης του Τόκου και του Χρήματος» (1936).

Με το “Δίκαιο κατά των περιορισμών του ανταγωνισμού” (Milton Friedman 1912 – 2006) την απελευθέρωση δηλαδή διακίνησης αγαθών και κεφαλαίων, την γνωστή σε όλους μας παγκοσμιοποίηση, η περίφημη “Σχολή του Σικάγου”, έπεισε για την εφαρμογή ακραίων νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων, δηλαδή της πλήρους αποστέωσης του κράτους και της θεοποίησης των αυτορρυθμιζόμενων αγορών χωρίς περιορισμούς.

Στο νέο αυτό καπιταλιστικό σύστημα που άρχισε να αναδύεται στο τέλος της δεκαετίας του ’40 έχουμε πρακτικές εφαρμογές στην Λατινική Αμερική (Χιλή, Αργεντινή) με κυρίαρχους πολιτικούς εκφραστές Ρήγκαν και Θάτσερ και πλήρη εφαρμογή του στο Αφγανιστάν και Ιράκ. Σήμερα επιχειρείται επίθεση κατά των κοινωνιών της Ευρώπης.

Χρηματοπιστωτικό σύστημα στην αρχή, επιθετικός καπιταλισμός στη συνέχεια του “πλασματικού κεφαλαίου” μέσα από εμφάνιση ειδικών χρηματοπιστωτικών “μέσων” και “παραγώγων” (options, futures, swaps, junk bonds, hedge funds, CDS, κ.ά.) και αντίστοιχων εξειδικευμένων εταιριών. Όλη αυτή η “οικονομία” δεν έχει καμία σχέση με παραγόμενα προϊόντα και καταναλωτικές ανάγκες. Ως εκ τούτου το χρήμα που κυκλοφορεί έχει γίνει πληθωριστικό.

Μια εικόνα της υπερ-συσσώρευσης πλασματικού κεφαλαίου, δίνει η σύγκριση μεταξύ ΑΕΠ και συνολικής αξίας χρηματοπιστωτικών “προϊόντων” στην παγκόσμια οικονομία.

Το 2009, ενώ το παγκόσμιο ΑΕΠ ανήλθε σε 55 τρις δολάρια, η συνολική αξία των χρηματοπιστωτικών “παραγώγων” ανήλθε σε 900 τρις δολάρια! Σχεδόν 15 φορές μεγαλύτερη, αποκαλύπτοντας το μέγεθος της “διόρθωσης” που πρέπει να γίνει, μέσω κρίσης.

Αντίστοιχα σε επίπεδο ΕΕ, ενώ το ΑΕΠ ήταν περίπου 9,3 τρις €, οι τράπεζες της ευρωζώνης κατείχαν ομόλογα 41 τρις € από τα οποία 29 τρις ήταν “τοξικά”.

Κατά συνέπεια στις σημερινές συνθήκες κρίσης μεγάλο μέρος του “πλασματικού κεφαλαίου” αναζητά εναγωνίως κερδοφορία, με “έξωθεν στήριξη” από το κράτος με πολιτικές βίαιης ανακατανομής εισοδήματος και πλούτου.

Αυτό εξηγεί και τις αντιλαϊκές πολιτικές των κυρίαρχων ελίτ των χωρών, για τη στήριξη των τραπεζιτών και τόνωση της κερδοφορίας του χρηματιστικού κεφαλαίου.

Ωστόσο η συγκεκριμένη πολιτική γεννάει δημόσια ελλείμματα και χρέη, τροφοδοτεί χρόνια λιτότητα, ύφεση, ανεργία, φτώχεια και κοινωνική περιθωριοποίηση.

Για να αποκτήσει επομένως σχετική αξία το πλασματικό κεφάλαιο πρέπει να αντλήσει τεράστια ποσά από την πραγματική οικονομία. Αυτό ισοδυναμεί με περισσότερη εργασία, λιγότερη αμοιβή, μικρότεροι μισθοί και συντάξεις, περισσότεροι άνεργοι και φυσικά περικοπή των κοινωνικών δαπανών (υγεία, παιδεία).

Χωρίς φυσικά να επιζητώ διάχυση του προβλήματος, ώστε να ελαφρυνθεί η θέση της σημερινής κυβέρνησης, θεωρώ ότι το πρόβλημα δεν είναι ΠΑΣΟΚ ή ΝΔ, Παπανδρέου ή Σαμαράς. Δεν είναι πρόβλημα της Ελλάδας ή Πορτογαλίας, της Ιταλίας ή Ισπανίας. Είναι πρόβλημα παγκόσμιο, είναι πρόβλημα εφαρμοζόμενου οικονομικού συστήματος.

Όσο οι πολιτικοί αναλώνονται στην διαχείριση του συστήματος, κυβερνήσεις και κυβερνήτες απανταχού της Ευρώπης θα αλλάζουν υποσχόμενοι στους Λαούς τους, αλλά αναπόφευκτα ερχόμενοι στην εξουσία θα εφαρμόζουν πλέον αντιλαϊκά μέτρα των προηγούμενων. Χρειάζεται απαραιτήτως αλλαγή του εφαρμοζόμενου οικονομικού συστήματος. Και αυτό έχουν την δύναμη και την νομιμοποίηση να το πράξουν οι πολιτικοί απαλλαγμένοι από συμφέροντα και αποκρούοντας επιθέσεις μεγάλων οικονομικών συμφερόντων με αιχμή του δόρατος τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης που έχουν στην κατοχή τους. Πρέπει να γίνει με μεγάλες πολιτικές συμμαχίες ομοιόστροφων αντιλήψεων σε Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Δίκαια οι Λαοί των κρατών -και ο Ελληνικός Λαός- αγανακτούν, διαμαρτύρονται και ξεσηκώνονται με κυρίαρχο πολιτικό στόχο την πίεση των κυβερνήσεών τους να αγωνιστούν για την ανατροπή του Λαοκτόνου συστήματος.

Τελική μνεία για την πλήρη χαρτογράφηση των πραγμάτων, πρέπει να γίνει και στα πολιτικά πρόσωπα και κόμματα που ίππευσαν την συγκυρία και προσπαθούν να αλιεύσουν ψήφους και κομματική ισχύ και επιτίθενται στην κυβέρνηση, αλλά μέσα στο πλαίσιο της διαχείρισης του συστήματος. Κάνουν κακό στο Λαό!

Με άρμα την κρίση, που είναι μεγάλη και σε βάθος χρόνου, έως το πλασματικό κεφάλαιο αντλήσει τα προσδοκώμενα κέρδη από την πραγματική οικονομία, επιχειρείται προεκλογική εκστρατεία από πολιτικά πρόσωπα τα οποία χαρακτηρίζω χωρίς αναστολές ως σαλτιμπάγκους.

Η πίεση των Λαών είναι υγιής και προφανώς πιέζει τις πολιτικές ηγεσίες στην αλλαγή του συστήματος και όχι την διαχείρισή του. Αμήν!